Obywatele polscy ubiegający sie o zasiłek rodzinny w Niemczech w przypadku gdy
jedno z rodzicow dziecka mieszka w Polsce podlegaja nie tylko przepisom prawa
niemieckiego lecz również przepisom prawa polskiego i unijnego.
Przy tym muszą byc przestrzegane przepisy Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) Nr. 883/2004 ważne od 01 maja 2010.
1. Trudności w
zastosowaniu Rozporządzenia (EG) Nr. 883/2004 w sprawie koordynacji prawa do
zasiłku rodzinnego między Polską i Niemiec
Zastosowanie Rozporządzenia (EG)
Nr.883/2004 od momentu wejscia w życie 1.maja 2010 wywołało niepewności w
instytucjach do świadczeń rodzinnych (Familienkasse).
W przypadkach ustanawiania i uchylania wniosku o niemecki Kindergeld dla dzieci
zamieszkujacych w innym Państwie Członkowskim (np. w Polsce), Familienkasse nie
podaje wystarczających powodów prawnych dotyczących decyzji w związku z
przyznawaniem Kindergeld.
W przypadku anulowania lub odmowy
zasiłku rodzinnego nie jest oczywiste na jaką podstawę prawną powołuja się kasy
rodzinne, nie zostaje też podany tekst ustawy w dokumencie odmownym.
To zatem sprawia, iż nie jest łatwo uzasadnić prawo do zasiłku rodzinnego
w Niemczech osobom, którym zasiłek ten nie został przyznany.
2. Zasiłek rodzinny
(Kindergeld) według Rozporzadzenia (EG) Nr. 883/2004
Artykuł 67 Rozporzadzenia (EG)
Nr. 883/2004 według którego członkowie rodziny zamieszkujący w innym Państwie
Członkowskim (tutaj: Polska) są uprawnieni do świadczeń rodzinnych według
przepisów prawnych danego kraju UE (tutaj: Niemcy), w którym osoba jest
zatrudniona bądź wykonuje prace na własny rachunek.
Artykuł 68 tego rozporządzenia zawiera jednak zasady pierwszeństwa praw do
świadczeń rodzinnych.
Stosowanie tych przepisów w powiązaniu z prawem do przyznawania zasiłku
rodzinnego w Niemczech, przysparza nierzadko trudności.
Poniżej zestawinie względnych konstelacji.
3. Względne kosntelacje
3.1. Dyferencja
zasiłku rodzinnego (Differenzkindergeld)
Z reguły kasy rodzinne
(Familienkassen) ustalają dyferencje zasiłku rodzinnego (rodzinne w wysokosci
wg prawa niemieckiego po potronceniu kwoty w wysokosci polskiego zasilku
rodzinnego przyslugujacego rodzinie w Polsce.
Warto zwrócić uwagę, iż zarówno prawo do świadczeń rodzinnych w Niemczech jak i
w Polsce ustala się na podstawie stałego miejsca zamieszkania rodziców bądź na
podstawie stałego miejsca zamieszkania jednego z rodziców. W tym przypadku mają
zastosowanie zasady pierwszenstwa praw do świadczeń na podstawie artykułu 68
Rozporzadzenia (EG) Nr.883/2004. Z reguły prawo do zasilku rodzinnego
przysługuje matce mieszkajacej w Polsce, z ktora zamieszkują dzieci we wspolnym
gospodarstwie domowym (Haushalt).
Kwota zasiłku rodzinnego na dziecko w Polsce jest kilkakrotnie niższa od kwoty
świadczeń rodzinnych wypłacanych w Niemczech. W tym przypadku powinna być
wypłacana kwota wyższa, mimo iż jest podporządkowana. Niższa kwota zasiłku
rodzinnego (polskiego) zostaje odliczana .
Taki "Differenzkindergeld" jako dodatek dyferencyjny może zostać
również zawieszony na podstawie Artykulu 68 ustęp 2, zdanie 2 Rozporzadzenia
(EG) Nr. 883/2004. Tekst usatwy w tym przypadku brzmi nastepujaco:
"Taki dodatek dyferencyjny nie musi być przewidziany dla
dzieci zamieszkujących w innym Państwie Członkowskim, gdy uprawnienie do
przedmiotowego świadczenia wynika wyłącznie z miejsca zamieszkania"
Ta zasada jest niekorzystna szczególnie dla Polaków pracujących na własny
rachunek w Niemczech, których dzieci zamieszkuja z drugim rodzicem w Polsce.
3.2. Połowa zasiłku
rodzinnego (hälftiges Kindergeld)
3.2.1. Prawo obowiązujace do 30. kwietnia 2010
Rozporządzenie Rady (EWG) Nr. 1481/71 dotyczące Koordynacji Systemów
Zabezpieczenia Społecznego, ważne do dnia 30. kwietnia 2010 okazało się
szczególnie niekorzystne dla polskich rzemielsników, ponieważ nie należeli oni
do kręgu osób które tej ustawie nie podlegaly, musieli więc rezygnować z
dodatku dyferencyjnego (Differenzkindergeld) i tracili prawo do świadczeń
rodzinnych w Niemczech na podstawie 65 ust. 1 nr. 2 EStG, jeśli przysługiwało
im prawo do pobierania zasiłku rodzinnego w Polsce.
Ponadto kasy rodzinne (Familienkassen) ustanowiły w takich przypadkach połowę
kwoty zasiłku rodzinnego opierając decyzje na zastosowaniu prawa do świadczeń
rodzinnych według Art. 12 ust. 2 Rady Rzporzadzenia (EWG) Nr. 1408/71.
Problem stanowi jednak fakt, iż decyzja o przyznawaniu połowy zasiłku
rodzinnego nie opiera się na rzadnej podstawie prawnej, na wskutek czego kasy
rodzinne trzymając się sciśle tego przepisu prawnego odmawiały całkowicie prawa
do przyznawania zasiłku rodzinnego.
3.2.2. Prawo obowiazujace
od 01.maja 2010
Rozporządzenie (EWG) 1408/71 zostało zastąpione z dniem 01.maja 2010
Rozporządzeniem (EG) Nr. 883/2004. Przy czym to Rozporządzenie stosuje się
między innymi dla obywateli z przynależnością narodową jednego Państwa
Członkowskiego jak rówież ich członków rodzin.
Ponieważ prawo do świadczeń rodzinnych wynika na podstawie miejsca
zamieszkania, nie na podstawie zatrudnienia lub pracy na własny rachunek,
zasiłek rodzinny w Niemczech powinien byc wyplacany po odjeciu kwoty zasiłku rodzinnego
przysługującego w Polsce. Stosowanie przepisu według Art. 68.ust.2 zdanie 2
Rozporządzenia (EG) Nr. 883/2004 może doprowadzić do trudności, patrz punkt
3.1.
3.3. Pełny zasiłek
rodzinny (volles Kindergeld)
Pełny zasiłek rodzinny w
Niemczech przysługuje jeśli nie ma zbiegu uprawnień do świadczeń rodzinnych
jednoczesnie w Polsce i Niemczech.
Prawo do polskich świadczeń rodzinnych przysługuje, jesli miesięczne dochody
nie przekraczają średniej kwoty 504 złotych na członka rodziny. Całkowity
zasiłek rodzinny w Niemczech przysługuje tylko i wyłącznie według prawa
niemieckiego, jeśli średnia dochodu rodzinnego przekracza 504 złotych na
członka rodziny.
4. Prognoza
Z powyższego można wywnioskować,
iż kasy rodzinne ustanowiły dyferencje zasiłku rodzinnego lub połowę zasiłku
dla Polaków mieszkających w Niemczech i bedą postepowały zgodnie z
postanowieniem Rozporzadzenia WE 883/2004 Parlamentu Europejskiego.
Nie da się jednak wykluczyc, iż niektóre kasy rodzinne (Familienkassen) będą
całkowicie odmawiały przyznawania zasiłku rodzinnego w Niemczech poługując się
w/w Artykulu 68 ust. 2, zdanie 2 Rozporzadzenia (EG) Nr. 883/2004.
Dlatego też odmowa do przysługiwania zasiłku rodzinnego w Polsce na podstawie
przekraczającej granicy dochodów stanowi najskuteczniejszą drogę do otrzymania
zasiłku rodzinnego w Niemczech. Ten fakt odnosi się do większości Polakow
pracujących w Niemczech.
WSZELKIE PRAWA Z A S T R
Z E Ż O N E. KOPIOWANIE I ROZPOWSZECHNIANIE CAŁOŚCI LUB FRAGMENTóW NINIEJSZEJ
PRACY BEZ ZGODY WYDAWCY Z A B R O N I O N E !
W sprawie pytań proszę o kontakt.
